Dilek şirikçi
Yönetim Ekibi
Ata Sözleri ve Deyimler Sözlüğüne gitmek için tıklayın
ATASÖZLERı VE DEYıMLER SÖZLÜğÜ
Sözcüklerin ve terimlerin yanı sıra atasözlerimiz ve deyimlerimiz, Türkçenin söz varlığını oluşturan önemli ögelerdendir. Atasözleri; uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikteki sözlerdir. Deyimler ise genellikle gerçek anlamından az çok ayrı, ilgi çekici bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbekleridir. Atasözlerimiz ve deyimlerimiz hayata bakışımızın, değerlerimizin, geleneklerimizin, inançlarımızın söze dönüşmüş biçimleridir. Her atasözü her deyim aslında bir kültür değerimizdir. Binlerce yıllık tarihimiz içerisinde atalarımızın dilimizin söz varlığına kazandırdığı bu kültür değerlerini, Türk Dil Kurumu olarak hazırladığımız Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü ile sanal ortamda herkesin dikkatine sunmaktayız.
Veri tabanında 2.396 atasözü, 11.209 deyimin bulunduğu yazılımda iki tür arama yapmak mümkündür. Anlamını öğrenmek istediğiniz atasözünün tamamını, bir bölümünü veya içinde geçen herhangi bir sözcüğü arama kutusuna yazarak “atasözü/deyimde” seçeneği ile arama yapabilirsiniz. Yazılım, yalın sözcükle yapılan aramalarda sözcüğün ek almış biçimlerini de kullanıcıya sunma özelliğine sahiptir. Örneğin burun sözcüğünü arayan kullanıcı, bu sözcüğün atasözlerinde burnu, burnunu, burnuna, burnundan gibi farklı ek almış biçimlerini de tek bir sayfada görebilmektedir. Ayrıca atasözlerinde çekimli hâlde bulunan fiiller -mak/-mek eklerinin getirildiği biçimlerle aranabilmektedir. Örneğin yalnızca bilmek yazıldığında Abanın kadri yağmurda bilinir atasözüne de ulaşılabilmektedir. Bu arama biçimi, bilmek fiilini içeren bütün atasöz ve deyimlere ulaşılmasını sağlayacaktır. Arama sonucunda bulunan atasözü ve deyimin anlamından sonra edebiyatımızın tanınmış yazarlarından alınma örnek cümleler de verilmektedir. Örneklerin ardından da hangi sözün atasözü hangi sözün deyim olduğu bildirilmektedir.
Belirli bir anlamda veya konuda hangi atasözlerimizin veya deyimlerimizin olduğunu öğrenmek istiyorsanız arama kutusuna bu anlam veya konu ile ilgili bir ya da birkaç sözcük yazarak “anlamda” seçeneğiyle arama yapabilirsiniz. Bu durumda yazılım, anlamında aradığınız sözcükler bulunan bütün atasözlerini ve deyimleri sıralayacaktır.
Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü veri tabanı ve yazılımıyla ilgili görüş, öneri ve eleştirilerinizi katki@tdk.org.tr adresine bildirebilirsiniz. Sözlüğümüz, sizlerin katkılarıyla gelişecek ve zenginleşecektir.
Göstereceğiniz ilgi için siz değerli kullanıcılara şimdiden teşekkür ederiz.