KıMDıR BU TEKNığı
KULLANILIş AMACI: Bu tekniğin amacı; öğrencilerden, kendilerinin ve arkadaşlarının toplumsal gelişimlerine ilişkin bilgi almaktır.Öğrencilerin, birbirlerini ve kendilerini nasıl gördüklerini, gerçekçi bir şekilde değerlendirip değerlendirmediklerini ortaya çıkarmaktadır.Başka bir deyişle, kişinin kendisini nasıl gördüğü, başkalarını nasıl gördüğü ve başkalarının onu nasıl gördüğünü ortaya çıkarmaktadır.
KıMLERE UYGULANIR:ılköğretim 4-5-6-7-8. sınıflar ve ortaöğretim kademesindeki bütün öğrencilere uygulanabilir.
UYGULANIşI: Okul rehberlik programı dahilinde sınıf rehber öğretmenleri tarafından her bir anket öğrencilere verilerek doldurmaları istenir. Öğrenciler yönergeyi okuyarak ve öğretmenlerin önerileri doğrultusunda anketteki soruları cevaplarlar.
“Kimdir Bu?” tekniğinde öğrencilere herkesin gözlemine açık, olumlu ya da olumsuz davranış özelliklerini içeren cümleler listesi verilmektedir. Öğrencilerden, durumları tanımlanan bu özelliklere uygun arkadaşlarının adlarını yazmaları istenir.
SOSYOMETRı
Bir grubun üyeleri arasındaki etkileşim örüntüsünü tespit etmek amacıyla kullanılan tekniğe sosyometri adı verilir. Sosyometri, bir grubu oluşturan bireylerin sosyal durumunu, birbirleriyle olan ilişki biçimlerini, grup içerisindeki alt gruplar, klikler, ve grubun gerçek görünümü ve grup bütünlüğü hakkında bilgi almak amacıyla kullanılan bir tekniktir. Okulda öğrencilerin;
Kimlerle arkadaş oldukları,Oluşturdukları yaş gruplar,Kimlerle işbirliği yapabildikleri,En çok sevilen öğrencinin kim olduğu,Kimlerin grup işbirliği ve oyun dışında kaldıkları,Kimlerin grupları meydana getirdikleri ve sınıftaki gruplaşmaların kimler tarafından ve nasıl yönetildiği,Grubun ya da sınıfın lideri kim olduğu, sosyometri yoluyla anlaşılabilir.
Sosyometri uygulamasında güvenilir sonuçlar elde etmek için bazı kurallara dikkatle uyulması gerekir.
Bu kurallar şu şekilde özetlenebilir:
Sosyometri uygulamaya başlamadan önce hangi amaçla ya da hangi tür bilgi edinmek istendiğine karar verilmeli ve sorular buna göre hazırlanmalıdır. Bir proje grubu oluşturmadan önce hangi öğrencilerin birbirlerine akademik yardım sağlayabileceklerini öğrenmek isteyen bir öğretmen, “En çok sevdiğiniz bir arkadaşınız” şeklinde bir soru sorması anlamsızdır. Böyle bir amaç için sorulabilecek en uygun soru “Projede kimlerle çalışmak istersiniz” şeklinde olabilir.
Sosyometri uygulama sırasında sonuçların gizli tutulacağı hakkında tüm bireylere güvence verilmelidir. Test uygulamadan önce öğretmen ile uygulama yapacağı sınıf ya da grup öğrencileri arasında sağlıklı ilişkilerin olması gerekir.Sosyometri uygulaması dostça bir hava içerisinde hiçbir zorlama olmadan yapılmalıdır. Uygulamada sınıfta ya da grupta sınav ortamı oluşturulmamalı, bireylerin seçimlerini ve tercihlerini kendiliğinden serbestçe yapabilmeleri sağlanmalıdır.Sosyometri uygulamasından önce sınıftaki ya da gruptaki üyelerin birbirlerini yeterince tanımış olmaları gerekir.Sosyometri uygulaması aynı sınıf ya da grupta belirli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Çünkü, üyeler arasındaki ilişkilerin zamanla yapısı ve biçimi değişebilir. Tek bir uygulama ile ortaya çıkarılan kişiler arasındaki sosyal ilişkileri doğru ve güvenilir saymak yanıltıcı olabilir.
Sosyometri uygulamalarında karşılıklı seçime esas olacak durum örnekleri açık ve basit olmalı; ancak her uygulamada farklı durumlar verilmelidir. Ancak, bu şekilde ilişkilerin gerçek durumu hakkında bilgi edinilebilir. Örneğin, yapılacak bir seçime ilişkin durumlar bir uygulamada “birlikte oturmak” başka uygulamalarda “birlikte çalışmak”,”birlikte sinemaya gitmek”, “birlikte yolculuk etmek” gibi değişik durumlardan oluşmalıdır.
Sosyometri tekniği ile elde edilen bilgiler gizli tutulmalı, bu bilgiler uygun yaklaşım biçimleriyle bireylerle paylaşılmalıdır.
BEıER CÜMLE TAMAMLAMA TESTı
KULLANILIş AMACI: Yansıtma tekniklerinden olan bu test, geniş kullanım alanına sahiptir. Bireylerin ve grupların tutum ve duygularının incelenmesinde yararlanıldığı gibi, klinik çalışmalarda da kullanılmaktadır. Bu testle okul , işyeri gibi ortamlarda sıklıkla rastlanılan sorunlarda tespit edilmektedir.
Beier Cümle Tamamlama Testinin dayandığı temel varsayım, diğer yansıtma tekniklerininki gibidir. Birey, bu test aracılığıyla, bir ölçüde belirsiz bir uyarıcı karşısında kendi ilgilerini, duygularını tutumlarını, isteklerini, üzüntülerini ve kişiliğinin diğer önemli isteklerini yansıtmaktadır. Eksik cümleleri tamamlarken, genel durumunun yanı sıra, iç durumunu yansıtan tepkilerde bulunmaktadır.
Beier Cümle Tamamlama Testinin üstünlükleri, şöyle sıralanmaktadır.
Uygulanması özel bir uzmanlık gerektirmektedir. Uygulama süresi açısından oldukça ekonomiktir. Bu test kolaylıkla değerlendirilmektedir. Bireyin duygu, tutum ve kaygıları konusunda çabuk ve oldukça doğru bilgi vermektedir.
Bireyin kişisel dünyasına ilişkin sorunlarının ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. Sağırlık, topallık gibi sakatlıkları, verem gibi hastalıkları bulunulan kişilerin tutum duygu ve sorunlarını kolayca ortaya çıkarmaktadır. Diğer yansıtma tekniklerinden farklı olarak bu test, geçerlilik ve güvenirliğinden bir şey kaybetmeden gruplara da uygulanmaktadır.ıyi, kötü yada doğru, yanlış biçiminde, yanıtlanmadığından, deneklerde fazla direnmeye yol açmamaktadır.Uygulayıcının yan tutmasını önlemektedir.Sağaltımın (tedavi) planlanmasında yararlanılabilecek ipuçları vermektedir.Sağaltımın sonundaki tutum ve davranış değişikliklerini değerlendirmek için de kullanılmaktadır.
OTOBıYOGRAFı
Otobiyografi bir kimsenin geçmişteki ve şimdiki yaşamı ile gelecek hakkındaki beklentilerini yazılı olarak anlatmasıdır. Kişinin şimdi özelliklerinin, genel gelişim sürecinin bir parçası olduğu ve bu özelliklerinin geçmiş olaylardan kaynaklandığı sayılması, otobiyografi tekniğinin temelini oluşturur. Otobiyografide kişi geçmişte ne gibi gereksinmeleri olduğunu, bunları nasıl ifade ettiğini, nasıl duyurduğunu, çevrenin beklentileri ne ölçüde ve nasıl karşılandığı güçlüklerle nasıl baş ettiğini, kimlerden destek gördüğünü kimlerle çalıştığını yansıtabilir.
KULLANILIş AMACI: Otobiyografinin uygulanmasındaki amaç, öğrencilerin duygu, düşünce ve istekleriyle, çevre ve olaylarla ilgili düşünceleri serbestçe anlatmasını sağlamak ve kendi yaşantısı üzerinde düşünmesini sağlamaktır.
KıMLERE UYGULANIR:ılköğretim ikinci ve üçüncü sınıflarda yapılandırılmış olarak, diğer üst sınıflara ise serbest olarak uygulanır. ılköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki bütün öğrencilere uygulanabilir. ılkokul 2 ve 3. sınıflara yapılandırılmış olarak diğer üst sınıflara ise serbest olarak uygulanır.
Bu teknik, sınıflardaki öğrencilerin bulundukları çağ gereği istek ve duygularındaki olabilecek sık değişiklikleri bilmek ve onu tanımada devamlılık sağlamak amacıyla her yıl birinci öğretim ortalarında uygulanır.
UYGULANIşI:Otobiyografi iki şekilde yazdırılır. Birincisi serbest yazımdır. Bireye kendini bildiği andan itibaren yaşamını kısaca yazması istenir. ıkincisi konuya bağlı olan otobiyografidir. Bu yöntemle bireye sözünü etmesi istenilen konular verilir ve yaşam öyküsünü bu konular çerçevesinde yazması istenir. Bizim uygulayacağımız teknik ikincisi olacaktır.
Otobiyografi uygulanmasından önce öğrencileri neler anlatabileceği hatırlatmaya yardımcı olabilecek bir form açıklanır. Gerekirse tahtaya çıkarılır.Otobiyografi yazımına başlamadan önce öğrencilere konunun önemini belirten bir konuşma yapılmalıdır. Özellikle yazılan özel olayların gizli tutulacağı konusunda öğrenciye güven verilmelidir. Ayrıca otobiyografinin uzunluğu 1 ders saatini geçmemelidir.
KULLANILIş AMACI: Bu tekniğin amacı; öğrencilerden, kendilerinin ve arkadaşlarının toplumsal gelişimlerine ilişkin bilgi almaktır.Öğrencilerin, birbirlerini ve kendilerini nasıl gördüklerini, gerçekçi bir şekilde değerlendirip değerlendirmediklerini ortaya çıkarmaktadır.Başka bir deyişle, kişinin kendisini nasıl gördüğü, başkalarını nasıl gördüğü ve başkalarının onu nasıl gördüğünü ortaya çıkarmaktadır.
KıMLERE UYGULANIR:ılköğretim 4-5-6-7-8. sınıflar ve ortaöğretim kademesindeki bütün öğrencilere uygulanabilir.
UYGULANIşI: Okul rehberlik programı dahilinde sınıf rehber öğretmenleri tarafından her bir anket öğrencilere verilerek doldurmaları istenir. Öğrenciler yönergeyi okuyarak ve öğretmenlerin önerileri doğrultusunda anketteki soruları cevaplarlar.
“Kimdir Bu?” tekniğinde öğrencilere herkesin gözlemine açık, olumlu ya da olumsuz davranış özelliklerini içeren cümleler listesi verilmektedir. Öğrencilerden, durumları tanımlanan bu özelliklere uygun arkadaşlarının adlarını yazmaları istenir.
SOSYOMETRı
Bir grubun üyeleri arasındaki etkileşim örüntüsünü tespit etmek amacıyla kullanılan tekniğe sosyometri adı verilir. Sosyometri, bir grubu oluşturan bireylerin sosyal durumunu, birbirleriyle olan ilişki biçimlerini, grup içerisindeki alt gruplar, klikler, ve grubun gerçek görünümü ve grup bütünlüğü hakkında bilgi almak amacıyla kullanılan bir tekniktir. Okulda öğrencilerin;
Kimlerle arkadaş oldukları,Oluşturdukları yaş gruplar,Kimlerle işbirliği yapabildikleri,En çok sevilen öğrencinin kim olduğu,Kimlerin grup işbirliği ve oyun dışında kaldıkları,Kimlerin grupları meydana getirdikleri ve sınıftaki gruplaşmaların kimler tarafından ve nasıl yönetildiği,Grubun ya da sınıfın lideri kim olduğu, sosyometri yoluyla anlaşılabilir.
Sosyometri uygulamasında güvenilir sonuçlar elde etmek için bazı kurallara dikkatle uyulması gerekir.
Bu kurallar şu şekilde özetlenebilir:
Sosyometri uygulamaya başlamadan önce hangi amaçla ya da hangi tür bilgi edinmek istendiğine karar verilmeli ve sorular buna göre hazırlanmalıdır. Bir proje grubu oluşturmadan önce hangi öğrencilerin birbirlerine akademik yardım sağlayabileceklerini öğrenmek isteyen bir öğretmen, “En çok sevdiğiniz bir arkadaşınız” şeklinde bir soru sorması anlamsızdır. Böyle bir amaç için sorulabilecek en uygun soru “Projede kimlerle çalışmak istersiniz” şeklinde olabilir.
Sosyometri uygulama sırasında sonuçların gizli tutulacağı hakkında tüm bireylere güvence verilmelidir. Test uygulamadan önce öğretmen ile uygulama yapacağı sınıf ya da grup öğrencileri arasında sağlıklı ilişkilerin olması gerekir.Sosyometri uygulaması dostça bir hava içerisinde hiçbir zorlama olmadan yapılmalıdır. Uygulamada sınıfta ya da grupta sınav ortamı oluşturulmamalı, bireylerin seçimlerini ve tercihlerini kendiliğinden serbestçe yapabilmeleri sağlanmalıdır.Sosyometri uygulamasından önce sınıftaki ya da gruptaki üyelerin birbirlerini yeterince tanımış olmaları gerekir.Sosyometri uygulaması aynı sınıf ya da grupta belirli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Çünkü, üyeler arasındaki ilişkilerin zamanla yapısı ve biçimi değişebilir. Tek bir uygulama ile ortaya çıkarılan kişiler arasındaki sosyal ilişkileri doğru ve güvenilir saymak yanıltıcı olabilir.
Sosyometri uygulamalarında karşılıklı seçime esas olacak durum örnekleri açık ve basit olmalı; ancak her uygulamada farklı durumlar verilmelidir. Ancak, bu şekilde ilişkilerin gerçek durumu hakkında bilgi edinilebilir. Örneğin, yapılacak bir seçime ilişkin durumlar bir uygulamada “birlikte oturmak” başka uygulamalarda “birlikte çalışmak”,”birlikte sinemaya gitmek”, “birlikte yolculuk etmek” gibi değişik durumlardan oluşmalıdır.
Sosyometri tekniği ile elde edilen bilgiler gizli tutulmalı, bu bilgiler uygun yaklaşım biçimleriyle bireylerle paylaşılmalıdır.
BEıER CÜMLE TAMAMLAMA TESTı
KULLANILIş AMACI: Yansıtma tekniklerinden olan bu test, geniş kullanım alanına sahiptir. Bireylerin ve grupların tutum ve duygularının incelenmesinde yararlanıldığı gibi, klinik çalışmalarda da kullanılmaktadır. Bu testle okul , işyeri gibi ortamlarda sıklıkla rastlanılan sorunlarda tespit edilmektedir.
Beier Cümle Tamamlama Testinin dayandığı temel varsayım, diğer yansıtma tekniklerininki gibidir. Birey, bu test aracılığıyla, bir ölçüde belirsiz bir uyarıcı karşısında kendi ilgilerini, duygularını tutumlarını, isteklerini, üzüntülerini ve kişiliğinin diğer önemli isteklerini yansıtmaktadır. Eksik cümleleri tamamlarken, genel durumunun yanı sıra, iç durumunu yansıtan tepkilerde bulunmaktadır.
Beier Cümle Tamamlama Testinin üstünlükleri, şöyle sıralanmaktadır.
Uygulanması özel bir uzmanlık gerektirmektedir. Uygulama süresi açısından oldukça ekonomiktir. Bu test kolaylıkla değerlendirilmektedir. Bireyin duygu, tutum ve kaygıları konusunda çabuk ve oldukça doğru bilgi vermektedir.
Bireyin kişisel dünyasına ilişkin sorunlarının ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. Sağırlık, topallık gibi sakatlıkları, verem gibi hastalıkları bulunulan kişilerin tutum duygu ve sorunlarını kolayca ortaya çıkarmaktadır. Diğer yansıtma tekniklerinden farklı olarak bu test, geçerlilik ve güvenirliğinden bir şey kaybetmeden gruplara da uygulanmaktadır.ıyi, kötü yada doğru, yanlış biçiminde, yanıtlanmadığından, deneklerde fazla direnmeye yol açmamaktadır.Uygulayıcının yan tutmasını önlemektedir.Sağaltımın (tedavi) planlanmasında yararlanılabilecek ipuçları vermektedir.Sağaltımın sonundaki tutum ve davranış değişikliklerini değerlendirmek için de kullanılmaktadır.
OTOBıYOGRAFı
Otobiyografi bir kimsenin geçmişteki ve şimdiki yaşamı ile gelecek hakkındaki beklentilerini yazılı olarak anlatmasıdır. Kişinin şimdi özelliklerinin, genel gelişim sürecinin bir parçası olduğu ve bu özelliklerinin geçmiş olaylardan kaynaklandığı sayılması, otobiyografi tekniğinin temelini oluşturur. Otobiyografide kişi geçmişte ne gibi gereksinmeleri olduğunu, bunları nasıl ifade ettiğini, nasıl duyurduğunu, çevrenin beklentileri ne ölçüde ve nasıl karşılandığı güçlüklerle nasıl baş ettiğini, kimlerden destek gördüğünü kimlerle çalıştığını yansıtabilir.
KULLANILIş AMACI: Otobiyografinin uygulanmasındaki amaç, öğrencilerin duygu, düşünce ve istekleriyle, çevre ve olaylarla ilgili düşünceleri serbestçe anlatmasını sağlamak ve kendi yaşantısı üzerinde düşünmesini sağlamaktır.
KıMLERE UYGULANIR:ılköğretim ikinci ve üçüncü sınıflarda yapılandırılmış olarak, diğer üst sınıflara ise serbest olarak uygulanır. ılköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki bütün öğrencilere uygulanabilir. ılkokul 2 ve 3. sınıflara yapılandırılmış olarak diğer üst sınıflara ise serbest olarak uygulanır.
Bu teknik, sınıflardaki öğrencilerin bulundukları çağ gereği istek ve duygularındaki olabilecek sık değişiklikleri bilmek ve onu tanımada devamlılık sağlamak amacıyla her yıl birinci öğretim ortalarında uygulanır.
UYGULANIşI:Otobiyografi iki şekilde yazdırılır. Birincisi serbest yazımdır. Bireye kendini bildiği andan itibaren yaşamını kısaca yazması istenir. ıkincisi konuya bağlı olan otobiyografidir. Bu yöntemle bireye sözünü etmesi istenilen konular verilir ve yaşam öyküsünü bu konular çerçevesinde yazması istenir. Bizim uygulayacağımız teknik ikincisi olacaktır.
Otobiyografi uygulanmasından önce öğrencileri neler anlatabileceği hatırlatmaya yardımcı olabilecek bir form açıklanır. Gerekirse tahtaya çıkarılır.Otobiyografi yazımına başlamadan önce öğrencilere konunun önemini belirten bir konuşma yapılmalıdır. Özellikle yazılan özel olayların gizli tutulacağı konusunda öğrenciye güven verilmelidir. Ayrıca otobiyografinin uzunluğu 1 ders saatini geçmemelidir.